Uiteraard gaat het niet alleen om terugkijken, maar ook vooruit. Het gaat immers om de begroting 2007 en wat we in 2007 willen gaan doen. Daarnaast is 2007 ook niet het laatste jaar van de wereldgeschiedenis, maar markeert het een begin van een nieuwe bestuursperiode, met opnieuw de opgave de provincie zo goed mogelijk naar beste kunnen te besturen.

Politiek
Is politiek nog leuk, gaat het nog om wezenlijke zaken? Is het SMART maken en het beantwoorden van de drie W-vragen niet de dood in de pot. Brengt deze moderne managementachtige wijze van politiek bedrijven de echte politicus niet juist verder van de burger dan er dichterbij. Brengt deze vorm van besturen – die ongetwijfeld bij de tijdgeest van vandaag hoort – nu wel het beloofde land dichterbij, of zorgt die er voor dat het menselijke gezicht van de overheid verdwijnt achter kale getallen en streefcijfers. We moeten het immers hebben over resultaten en streefcijfers.

De randstedelijke rekenkamer legt in haar commentaar steeds fijntjes de vinger bij zinnen die niet verbonden worden met concrete meetbare resultaten. ‘Het zal in 2008 beter zijn’ is onvoldoende, beschreven moet worden wat er dan concreet in 2007 al gebeurt en bereikt zal worden. Gouden bergen beloven kan en mag niet meer, we moeten stap voor stap en maand na maand alles kunnen volgen. Financiële verrassingen zoals in Amsterdam met de Noord-Zuidlijn of de Afvalverbrandingcentrale zijn dan onmogelijk. Of zal juist duidelijk worden dat die wens steeds weer een onmogelijke blijkt te zijn.

Bevinden we ons niet al aan de grenzen van de maakbaarheid. We willen allemaal een geweldige bouwproductie, meer woningen, we stoppen er meer energie en mankracht in, de plannen stapelen zich op, en het lijkt wel of al die inspanningen een soort tegenstroom oproepen en het snelle water uit zichzelf verandert in langzame stroop. En dan geven we de tegenstrevende burgers de schuld, de vele beroepsmogelijkheden, de Europese moloch die niets van fijnstof begrijpt, en de natuurfreak die onder elke struik een salamander van de rode lijst weet.

In zo’n situatie staat de ware politicus en bestuurder op. Bij een gedachte over de bruggenbouwer en de brug ontsproot bij mij het volgende gedicht in 1998:

De brug, expressie van díe menselijke wil,
die rust’loos verder wil waar anderen berusten,
die kloven overbrugt, en bouwt, en nooit staat stil,
die ooit de brug te ver pas stervende móet rusten.

Politici met die geest bevlogen brengen inderdaad kloven overbruggend zaken tot stand, ook in de figuurlijke stroop van vandaag. Wij mogen ons gelukkig prijzen dat wij allen iets van die geest bezitten. En toch reppen we straks in onze verkiezingsprogramma’s weer in grootse begrippen van een betere wereld met woorden als vrijheid, solidariteit, sociaal, recht en gerechtigheid, democratisch, liberaal, christelijk, enzovoorts, en maar weinig in concrete getallen. Besturen op hoofdlijnen zal dat niet dichterbij brengen.

MdV,
Het programma
In onze algemene beschouwing houden we de lijn van het Programmaplan aan.
Toch nog eerst een prealabele opmerking. De ambities zijn groot, de beloften gaan ver, maar voor de realisering daarvan moet gebruik gemaakt worden van een ambtelijk apparaat dat nog niet op orde is,
Niet alleen wat betreft organisatie, maar ook qua huisvesting, ondersteuning, en middelen zijn er nog de nodige beperkingen. Het blijft uiterst belangrijk dat daaraan met grote inzet en zorgvuldigheid verder uitwerking wordt gegeven.

Bestuur en burgers
Onzerzijds wordt niet begrepen dat elke nieuwe bestuursperiode weer vergezeld dient te gaan van een nieuwe huisstijl die past bij deze tijd. Het woord Provincie Noord-Holland kent maar weinig variaties, noch de grens van de provincie. We hebben een website en duidelijke eenvormigheid en herkenbaarheid. Hier is sprake van onnodige extra kosten.

Bestuur en andere overheden
Wij maken ons zorgen over het lage kengetal wat betreft de gemeentelijke rampenplannen. Er is alle aanleiding om het beleid op dat vlak te intensiveren.

Wegen, verkeer en mobiliteitsmanagement
Vlot en veilig door Noord-Holland luidt de ondertitel. Er wordt gewerkt aan een groot aantal provinciale wegen. Er is een geweldige sprong voorwaarts gemaakt op dat gebied. We denken aan de N201 en N242. Andere ontwikkelingen, met name de rijksprojecten lijken minder snel te gaan. Het is van groot belang de druk op het Rijk bij voor ons belangrijke projecten in stand te houden. Te noemen zijn projecten als de uitbreiding van de Coentunnel en de Westrandweg, de A6-A9 en de nieuwe zeesluis.
Wij zijn overigens blij met het begaanbaar maken van fietspaden voor de scootmobiel en het oplossen van knelpunten.

Openbaar Vervoer
Met genoegen constateren wij dat het openbaar vervoer een kwaliteitsslag heeft gemaakt. Vergeleken met 10 tot 15 jaar geleden is de kwaliteit van het materiaal sterk verbeterd. Toch kan het nog beter. Met name een overzichtelijke actuele presentatie van informatie voor de reiziger ontbreekt op belangrijke knoop- en opstappunten. RegioNet-kwaliteit heet dat misschien. De Zuidtangent is wat dat betreft al een verbetering. Wij zijn overigens van mening dat het forse bedrag dat aan Haarlem wordt toegezegd indien het Spaarne en de stad sneller gekruist kunnen worden, net zo goed of beter besteed kan worden aan een nuttiger deel van de Zuidtangent. We hoeven ons niet altijd zorgen te maken indien tijd en plaats op een bepaald moment niet schikken. Hoe vaak hebben wij geen planologische reservering gemaakt voor zaken die er misschien nooit komen. Wij blijven overigens belang hechten aan verdere verbetering van het openbaar vervoer en het opvoeren van de gemiddelde snelheid. Het kosteloos maken of heel goedkoop maken van het openbaar vervoer voor bepaalde doelgroepen is een belangrijke toevoeging aan de kwaliteit van leven in deze provincie. Daarnaast zijn wij van mening dat het openbaar vervoer de haarvaten van onze maatschappij dient te bedienen als het gaat over reizigersvervoer. Zonder openbaar personenvervoer in de haarvaten, sterven gebieden uit.

Water
Als we koeien in de wei willen zien, moeten koeien ook uit de sloten kunnen drinken. We zijn gelukkig op de goede weg wat betreft de waterkwaliteit. Het thema water zal ons zo nog enige jaren blijven bezighouden gelet op het Europese proces. We hebben hier goed en evenwichtig aan bijgedragen. Het is jammer dat ondanks de vele ondernomen acties er nog geen afgerond plan is met betrekking tot de Ronde Hoep.
De gedeputeerde heeft belangrijk werk verzet wat betreft het waterdossier, maar het is jammer dat de beperkte Rijksmiddelen geen grotere voortgang in de werkzaamheden hebben mogelijk gemaakt. We denken daarbij aan de verbetering van de Omringdijk, het dijkvak tussen Hoorn en Enkhuizen. Het is goed dat er dank zij de aandacht voor de klimaatveranderingen ook veel aandacht is voor de problematiek van het water. Dat de veiligheid, gelet op de grote economische belangen, voorop staat mag duidelijk zijn.
Onze fractie zit niet te wachten op een structuurdiscussie over de organisatie van de waterschapstaken. Wel vinden wij dat de provincie in een aantal processen meer bestuurlijke bemoeienis zou moeten tonen, opdat deze discussie niet wordt uitgelokt door de omstandigheden. Wij hopen dat straks de nieuwe gelijktijdige waterschapsverkiezingen het bewustzijn van de burger voor het waterschapsbestuur zal verbeteren.

Milieu
Het milieu wordt onder andere geplaagd door drie zaken die nog niet opgelost zijn, namelijk lawaai, fijnstof en bagger. We kunnen stellen dat het de aandacht heeft, dat we er iets aan doen, maar er nog lang niet van verlost zullen zijn. Voor de luchtkwaliteit is gelukkig een beleidsintensivering voorgesteld, de andere twee punten worden wel aangepakt maar echt grootse resultaten zijn er nog niet.
Wat betreft energie is het ook belangrijk dat hard doorgepakt wordt voor de inschakeling van alternatieve duurzame energietoepassingen: de zonne- en windenenergie, de benutting van de warmte/koudekoppeling en welke andere duurzame techniek dan ook. We hebben daar al veel extra middelen voor ingezet.

Recreatie en Toerisme, Natuur en Landschap
Het Noord-Hollands landschap is een cultuurproduct met belangrijke natuurlijke dragers. De duinstreek, het laagveengebied en de eilanden vormen natuurlijk componenten die om instandhouding vragen. De tijdige afronding van de ecologische hoofdstructuur blijft van belang. Hoe eerder hoe beter, want de druk op de natuur zal toenemen. Daarom is ook de ontwikkeling en instandhouding van recreatiegebieden van groot belang. Wat aangelegd is en onderhouden wordt heeft een label en heeft daardoor bescherming. Toch vraagt alles wat geld kost voortdurende aandacht. Elk nieuw bestuur stelt steeds weer de vraag: moet dat en moeten wij dat betalen. Het is daarom belangrijk dat de provincie als verantwoordelijk middenbestuur de zorg voor de recreatieschappen garandeert en de gebieden feitelijk in bezit probeert te krijgen als eigenaar. We zijn blij met de aandacht voor specifieke elementen zoals de zorg voor de iep en in zekere zin de aandacht voor de kastanje.
Als de stad de natuur steeds meer naar buiten dringt is de provincie langzamerhand de belangrijkste beschermer van de natuur. Het is dan van belang dat die functie volwaardiger ingevuld gaat worden.
Het toerisme als belangrijke economische pijler verdient aandacht. De jongste ontwikkelingen zijn van groot belang voor extra inkomstenstromen in het landelijk gebied, zowel het land- als watertoerisme.

Economie en Landbouw
De biologische landbouw groeit. De provincie heeft zich actief ingezet, waardoor het vertrouwen in de afzetmogelijkheden is gegroeid. Daarnaast zien we groei in de kassengebieden. De ketenbenadering wordt steeds belangrijker in de agrifoodsector. Toch blijft de landbouw als geheel een zwakke sector, waarbij het aantal uittredende boeren zorg geeft. We zijn daarom blij met de extra middelen in de grondbank, zodat eventueel vrijkomende agrarische gronden kunnen worden opgekocht. Het is ook belangrijk dat de ILG regeling kan zorgen voor extra investeringen in het landelijk gebied.
Met Schiphol en het Noordzeekanaalgebied beschikt Noord-Holland over twee grote economische motoren met een fors arbeidsplaatsen potentieel. Toch zijn we steeds gericht op verplaatsing naar of ontwikkeling van werkgelegenheid in het meer noordelijk deel van de provincie. Het ontwikkelingsbedrijf moet daar fors aan gaan bijdragen.
Daarnaast vinden wij dat nog meer moet worden ingezet op innovatie. Het provinciale bestuur hoeft dit niet zelf te doen, maar maximaal faciliteren , stimuleren of coördineren is allemaal mogelijk. Noord-Holland moet op de innovatiekaart komen te staan.

Welzijn en (Jeugd)zorg
De recente discussie gaat weer over de wenselijkheid van de provincie als overheidslaag voor jeugdzorg. Er is wat ons betreft bewezen dat de provincie het kan. We betreuren echter de zakelijke benadering op dit terrein. Er is naar onze mening te weinig ruimte voor nieuwe toetredende zorginstellingen, waaronder de levensbeschouwelijke.
De maatschappelijke ontwikkelingen zijn zorgelijk. Er is geen zicht op dat gezinnen stabieler worden, of de problemen verminderen of de onrust uit de maatschappij verdwijnt. Toch gaat het om de jeugd van onze provincie die straks de maatschappij moet gaan dragen. Dat vervult met zorg. Het is zeker dat ook op gemeentelijk niveau deze zaken niet gemakkelijker op te lossen zijn. In ieder geval niet zonder opschaling. Het is benauwend dat de overheid hier in een rol gedrongen wordt, namelijk van directe zorg voor de jeugd, die zij niet zou moeten willen. De overheid moet echter ook een schild voor de zwakke zijn, dus het kan niet anders.
Wij zijn gelukkig met de ondersteuning die de provincie wil bieden aan gemeenten bij de invoering van de Wmo.

Kunst en cultuur
Het huidige cultuurbeleid geeft geen aanleiding tot opmerkingen. Nog steeds blijf ik pleiten voor directe subsidiering van regionale en bovenlokale kunst- en cultuuruitingen, activiteiten of voorstellingen.

Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting
De provincie is keurig bestemd, de plannen zijn klaar. Het is meer schijn dan werkelijkheid, want de ontwikkelingen staan niet stil, behalve dan de productie van woningen. Het is van groot belang dat de productie van woningen omhoog gaat. Het aanjaagteam kan mogelijk nog steeds goed werk verrichten. Extra middelen daarvoor lijken daarom op zijn plaats.

MdV,
Slot
De provincie is een investerende provincie. Dat is een goede zaak. Het kan nog, maar hoe lang nog. Hoewel het bij het investeren om miljoenenbedragen gaat slaat op andere beleidsonderdelen de zuinigheid al toe en ontbreken soms opeens de middelen. Dat vraagt ook bij het investeren om zorgvuldige afweging.
Hoewel het college bijna voorbeeldig is in haar informatievoorziening aan de staten heeft zij toch een eerste eigen verantwoordelijkheid in het handelen en in het eerste ja of nee tegen een ontwikkeling. Daar zijn wij als staten niet bij. Daar – op dat voor de staten onzichtbare stukje traject – wordt toch de waarde of norm gesteld, daar wordt vorm gegeven aan de bestuurlijke integriteit. Ik neem aan dat het college en de leden prudent omgaan met die verantwoordelijkheid. Het meest vervelend zijn berichten van derden die stellen dat ze onder druk gezet zijn of geïntimideerd. Laat het openbaar bestuur wat dat betreft transparant en openbaar zijn.
Ik wens het bestuur van deze provincie Gods zegen toe bij haar werkzaamheden, en bidt om Gods zegen voor deze provincie.