Geacht College,

Onlangs bereikte ons het bericht dat een deel van de Rijksgebouwendienst Groningen zal verlaten. Dat betekent dat naar verwachting ongeveer de helft van het aantal arbeidsplaatsen van deze dienst uit Groningen naar elders zal verdwijnen. In totaal 40 tot 50 stuks. Al eerder hebben wij aan u onze zorgen over het vertrek van rijksdiensten in onze regio kenbaar gemaakt. Na de bekendmakingen van het aanstaande vertrek van de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA),  de Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienst (SIOD), de Arbeidsinspectie verdwijnt nu ook dus een deel van de Rijksgebouwendienst. Uit uw antwoord op eerder gestelde vragen blijkt dat de organisatie van de rijksdienst bezig is met een grootschalige bezuinigingsoperatie waarbij de komende jaren een groot aantal banen wordt geschrapt. Dit leidt tot concentratiebewegingen richting Randstad. In een enkel geval vindt concentratie plaats in onze stad. Zie bijvoorbeeld de Informatie Beheer Groep en de Belastingdienst. 

Aan de hand van gegevens van de website van de Rijksgebouwendienst (www.rijksgebouwendienst.nl) hebben we gekeken naar de spreiding van het aantal m2 's dat de Rijksgebouwendienst in beheer heeft. Dat hoeft niet te betekenen dat in deze objecten rijksdiensten zijn gevestigd. En omgekeerd: er zijn ook rijksdiensten gevestigd in panden die niet in beheer zijn bij de Rijksgebouwendienst. Het beeld is dus niet conform de werkelijkheid maar geeft wel een indicatie van de spreiding van de rijksdiensten over ons land. U vindt deze gegevens in de tabel hieronder. Voor Groningen, Leeuwarden en Assen hebben we de feitelijke gegevens bij de regio Noord van de Rijksgebouwendienst opgevraagd. Deze vindt u in de meest rechtse kolom. 

 Naarmate men meer richting de noord- en zuidoostelijke grens van ons land komt, is het aantal m2's van de Rijksgebouwendienst dunner gezaaid en waarschijnlijk dus ook het aantal arbeidsplaatsen van de rijksdienst. De bewegingen rond opheffing en concentratie van arbeidsplaatsen leiden in ieder geval tot minder arbeidsplaatsen voor de stad Groningen. Dit baart ons zorgen.

 De regio Noord van de Rijksgebouwendienst gaat uit van vermindering van het aantal benodigde m2 's vloeroppervlak van 144.000 (nu) tot 100.000 (over enkele jaren) voor de stad Groningen. Leeuwarden vertoont per saldo een lichte stijging als gevolg van de groei van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en Assen een lichte daling.  Zwolle is sterk in opkomst als vestigingsplaats voor kantoren van diverse rijks- en andere organisaties.

De concentratie van de rijksdienst leidt tot andere organisatorische constructies bijvoorbeeld in de vorm van zogenaamde shared services organisaties: organisaties die uitvoerende en faciliterende taken voor grotere delen van de rijksdienst voor hun rekening nemen. Hier ontstaan voor de regio nieuwe kansen. Want waarom zou je zo'n organisatie in de Randstad neerzetten terwijl het vestigingsklimaat in de regio veel aangenamer is. En niet onbelangrijk: de regio, en zeker onze regio, heeft een groot reservoir aan geschoolde en flexibel inzetbare mensen met  veel studenten en pas afgestudeerden.

De fracties van de Christen Unie en de Partij van de Arbeid stellen in verband met het voorgaande de volgende vragen: 

1. Is het college bekend met het verdwijnen van een aanzienlijk aantal arbeidsplaatsen van de Rijksgebouwendienst in de stad?
2. Ziet het college mogelijkheden om de vermindering van dit soort arbeidsplaatsen in de regio tegen te gaan?
3. Ziet het college ook de door de fracties van PvdA en CU geschetste ontwikkeling van concentratie en centralisatie binnen de rijksdienst, en zo niet, waarom niet?
4. Is het college bereid, net als wij dat binnen onze eigen politieke kanalen doen, zijn invloed binnen zowel de rijksoverheid als binnen het netwerk van gelijksoortige regionale overheden aan te wenden om concentratie van de rijksdienst meer binnen de regio te laten plaatsvinden, en zo niet, waarom niet?

Het college beantwoordt de vragen als volgt:

Groningen, 2 december 2008.

Alvorens de vragen te beantwoorden, geven we de volgende toelichting:

Zoals we u ook al hebben gemeld bij de beantwoording van de vragen van de PvdA over de opheffing van vestiging Groningen van de SIOD, is het kabinet Balkenende IV sinds september 2007 bezig met een aanzienlijke reductie van het aantal rijks-ambtenaren. In deze kabinetsperiode worden 12.800 banen (van de 175.000 banen) geschrapt.

De gevolgen van de reductie zijn vooral voelbaar op de departementen (11.000 banen minder), en in mindere mate bij agentschappen en zelfstandige bestuursorganen in de regio's (1.800 banen minder). Elke uitvoeringsorganisatie zal in vier jaar tijd een efficiencyslag moeten maken van maximaal vijf procent bovenop de algemene efficiencykorting van vijf procent.

Het heroverwegen van de regionale huisvesting van rijksdiensten vormt een belangrijk onderdeel van de afslankingsoperatie. Er hoeft minder personeel te worden wegbezuinigd, als het Rijk kan snijden in de kosten voor huisvesting, zo luidt de redenering. De rijksdiensten worden dan ook geconcentreerd in een beperkt aantal steden, op een beperkt aantal locaties. Voor Groningen zijn verzamelgebouw Cascade en Kempkensberg aangewezen als strategische locaties.

Ten aanzien van de vragen:

1. Nee. De plannen dat een deel van de Rijksgebouwendienst Groningen zal verlaten, zijn niet officieel gemeld aan ons college.
2. Nee. De korting van tien procent op de uitvoeringsorganisaties kan ook in Groningen gevolgen hebben; net zoals dat voor veel steden in Nederland het geval zal zijn. Daar zal enige compensatie tegenover kunnen staan, doordat er ook taken worden geconcentreerd in Groningen ten koste van andere gemeenten in het Noorden. Hoewel het aantal banen in Groningen per saldo zal afnemen, zal u duidelijk zijn dat er geen sprake is van een gericht beleid dat specifiek ten koste gaat van vestigingen in Groningen. De gevolgen vloeien immers voort uit de algemene landelijke bezuinigingsoperatie en hebben op veel plaatsen in Nederland een groter effect dan in Groningen. Er zijn geen specifieke argumenten om nu juist Groningen te ontzien in deze landelijke operatie. Wij wijzen u erop dat Groningen een forse vertegenwoordiging blijft houden met de IB-groep en met (delen van) de Belastingdienst. Wij wijzen u er ook op dat door de Rijksgebouwendienst zeer forse investeringen worden gerealiseerd bij de Kempkensberg. Wij zijn dan ook van mening dat er in Groningen sprake is van een stevige worteling van onderdelen van de rijksdienst.
3. Ja. Doordat de ondersteuning (faciliterende taken, PIOFAH-functies) een korting kent van 25 procent, is concentratie en centralisatie van deze taken zeker aan de orde. Vanzelfsprekend belichten wij met regelmaat de voordelen van Groningen als vestigingsplaats voor rijksdiensten of shared services organisaties stelselmatig naar de verschillende ministeries. Het Rijk kiest er echter voor dergelijke taken bij voorkeur in de nabijheid van een departement te huisvesten. Dit komt voort uit de behoefte aan directe sturing en om het aanzienlijke banenverlies op de departementen enigszins te kunnen compenseren.
4. Ja.