Dat blijkt ook uit het nieuwe winningsplan van de NAM. Doordat de NAM de mogelijkheid open wil laten dat het productieniveau ook nog omhoog kan gaan. Doordat de NAM in het meet- en regelprotocol uitgaat van 33  miljard kubieke meter. Door de lobbybrief van aandeelhouder Shell waarbij de waarschuwing wordt geuit dat de financiële basis onder het plan Alders weg zal vallen als de winning verder omlaag gaat. Door uitspraken van de NAM over het versterken van 100 woningen, “maar natuurlijk zijn het er meer, want dat aantal is statistisch.”

Het tij is blijkbaar echt nog niet gekeerd.

Wij missen in dit winningsplan het besef dat er echt iets is veranderd. Begrijp ons niet verkeerd, we zien echt wel in dat het hier om een ingewikkeld vraagstuk gaat, maar in onze ogen wordt er met dit winningsplan niet gewerkt aan het opbouwen van vertrouwen en staat de veiligheid van mensen nog steeds niet voorop.

De provincie mag voor het eerst advies geven op het winningsplan. Dat was een aanbeveling van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. Het is een goede zaak dat de regio die het betreft ook zelf een adviesrecht heeft. We zien graag het advies van het SodM over dit winningsplan. We willen een onafhankelijk onderzoek naar wat een veilig niveau van gaswinning is. Dat onderzoek is er tot op heden niet. We willen een second opinion bij de opmerkingen in het winningsplan over de veiligheid van onze dijken, het chemiepark en de infrastructuur.  

Voorzitter, het mag wel eens gezegd worden: de Nederlandse Staat bepaalt hier de spelregels. Het is aan de Nederlandse Staat om het voorzorgsprincipe alsnog te hanteren, om het winningsniveau op een veiliger niveau vast te stellen en om te waarborgen dat schade wordt voorkomen.

Bij 21, 27 en 33 miljard kubieke meter gas neemt het aantal aardbevingen nog steeds toe. Wij willen dat de provincie in het advies opneemt dat onderzocht moet worden bij welk productieniveau het aantal aardbevingen afneemt. Wij willen dat dit onderzoek wordt gedaan om te weten te komen bij welk productieniveau de veiligheid van de Groningers wordt vergroot doordat de aardbevingen afnemen. Die kennis ontbreekt nu, maar is hard nodig om een veiliger niveau van gaswinning te kunnen bepalen.

Wij missen in het winningsplan een scenario waarbij de productie wordt afgebouwd. Tot ongeveer 2025 gaat NAM er in dit plan van uit dat de winning niet naar beneden hoeft te worden bijgesteld en blijft op 27 miljard kubieke meter. Wij willen dat in het advies van de provincie wordt opgenomen dat er een scenario moet worden ontwikkeld waarbij de productie wordt afgebouwd.

Wij hebben al vaker aandacht gevraagd voor het feit dat de NAM nog steeds met een belangrijke stem in het kapittel betrokken is bij o.a. onderzoeken, schadeherstel en versterking. Wij vinden dat onderzoeken, schadeherstel en versterking onafhankelijk van de NAM georganiseerd moeten worden.

De RuG heeft onderzoek gedaan naar de immateriële gevolgen van aardbevingen. De aardbevingen leiden tot gezondheidsproblemen. Slapeloosheid, hartkloppingen, neerslachtigheid, schoolprestaties gaan omlaag. Hier wisten we dat al en we hebben er vaak aandacht voor gevraagd. Maar het is nu ook wetenschappelijk onderbouwd. Dit houdt allemaal verband met het winningsplan. Het gevoel van veiligheid van mensen, de omvang van de schade en de onzekerheid die blijft bestaan. Gaat de winning toch weer omhoog?

Maar wat betekenen de conclusies nu voor het vervolg? Hoe wordt er omgegaan met de mensen die te maken hebben met schadeherstel en versterkingsmaatregelen? Hoe krijgen mensen rust? Wat gaat er gebeuren met de aanbevelingen van de wetenschappers? 

Het is duidelijk wat de ChristenUnie terug wil zien in het advies van de provincie: het winningsplan zal stevig moeten worden aangepast.

Het tij moet nu echt keren.

Stieneke van der Graaf – Fractievoorzitter ChristenUnie in Provinciale Staten van Groningen