Meepraten of mee praten

Grieks bordmaandag 23 augustus 2010 20:35

In mijn bestuurlijke contacten met de buitenwereld krijg ik regelmatig te horen dat communicatie noodzakelijk is. Meestal vindt men dan dat het daaraan heeft ontbroken. Verkeerd gedaan jongen, onvoldoende gecommuniceerd. Ook in de ambtelijke wereld wordt het bijna als een toverwoord beschouwd. Als je maar zorgt dat je goed communiceert komt het vast allemaal goed. Aan mijn zolen, zou ik bijna zeggen. Natuurlijk is communicatie belangrijk, maar het lost niet alles op. Zaken goed uitleggen, mensen er bij betrekken, is iets dat moet in het openbaar bestuur. Maar het is zeker niet zo, dat je alle oppositie en tegenstand kunt wegnemen als je maar goed vertelt hoe het in elkaar zit. Als we het nu nog eens een keer goed uitleggen, dan .....

Het is een beetje een onderschatting van het menselijk bevattingsvermogen. De mensen snappen het over het algemeen best, maar ze zijn het er gewoon niet mee eens.

Ook een beetje deftig woord, dat communiceren. Het komt uit het Latijn en betekent oorspronkelijk: gemeenschappelijk delen. Bij het woord commune wordt dat wel duidelijk. Ook het kerkelijk woord communie komt er vandaan, want dan delen we gezamenlijk het brood. Als we dus communiceren, delen we eigenlijk gezamenlijk het probleem. Ja, was dat maar waar. We delen wel de informatie als het goed is, maar het wordt daardoor niet ons gemeenschappelijk probleem. Als dat wel lukt, is het mooi, want als dat besef doordringt, komt er meestal ook een oplossing. Soms komt het zover. Ik probeer het tenminste altijd wel. Dat is pas echte communicatie.

Beste lezers, taal, wat is het toch een prachtig instrument.

De afgelopen weken heb ik bij wijze van vakantie doorgebracht in Griekenland. Dan ontdek je gelijk ook het belang van taal. Je verstaat er weinig of niks van en de letters van het alfabet zijn ook nog eens anders, zodat je ook wegwijzers slechts met moeite kunt ontcijferen.Toch is het ook leuk om te kijken of je toch kunt communiceren en ja hoor, het lukt. Jij wilt wat eten en de ander wil het wel voor je op tafel krijgen. We maken er bijna automatisch een gezamenlijke opgaaf van. We communiceren.

Taal, zeker ook de Nederlandse taal, is tevens een onuitputtelijke bron van vermaak, tenminste als je er oor en oog voor hebt. Taal kent ook veel nuances en is soms buitengewoon subtiel. Wat het laatste betreft een voorbeeld dat ik tegenkwam in het maandblad van het Genootschap onze Taal. In de vragenrubriek werd door een lezer het probleem voorgelegd of je "langsrijden" nu aan elkaar of in twee losse woorden moet schrijven. Nu de oplossing. Die oplossing werd gegeven aan de hand van de zin: Alle kopjes rinkelen als er een vrachtauto langsrijdt (of is het wellicht: langs rijdt). Tja, hoe zou het nu in elkaar zitten. In het algemeen is het langsrijdt, dus aan elkaar geschreven, want het werkwoord is langsrijden.  Slechts in één geval moeten er met twee losse woorden worden gewerkt, namelijk als de vrachtauto onmiddellijk langs de kopjes rijdt. Dan is er geen sprake van langsrijden maar er langs rijden. Snapt u? In het eerste geval ligt het er aan dat de vrachtauto zo zwaar is, de weg zo slecht is, de bodem zo slap of het huis zo krakkemikkig, dat drinkgerei rinkelt als een vrachtauto het huis passeert of wel langsrijdt. Maar in de tweede situatie is het gewoon normaal dat de kopjes rinkelen als er op een meter afstand een vrachtauto langs scheurt. Er is een direct verband doordat er langs de kopjes wordt gereden. Na enig nadenken begreep ik het. Tenminste dat geloof ik, maar helemaal zeker ben ik er nog niet van. Dat moet je nu een buitenlander, die onze mooie taal wil leren, eens aan het verstand zien te peuteren. Volgens mij helpt daarvoor het tienjarig volgen van inburgeringcursussen nog niet.


Nu de proef op de som. "De politiek laat de kiezer alleen meepraten (mee praten) als er verkiezingen aankomen. Los of aan elkaar en ik verzeker u, dit is nog subtieler. Want weet u wel, er bestaan ook nog meepraters. Communicatie vrienden, daar gaat het allemaal om.

« Terug