Het was op mijn verjaardag, ik werd 20. Mijn oom en tante waren op visite en het was die dag dat mijn oom mij vertelde dat ik tussen mijn 20ste en 30ste keuzes zou maken die een groot deel van mijn toekomst zouden gaan bepalen. Ik zou een studie af gaan ronden, mijn eerste baan krijgen, en de vrouw vinden waar ik de rest van m’n leven samen mee zou willen zijn. We zijn nu twaalf jaar verder en hij heeft gelijk gekregen. Ik was 26 toen ik m’n studie afrondde en daarop volgde direct een baan bij het UMCG. In 2016, ruim een maand voordat ik 30 werd, ben ik getrouwd met Rianne. In de tien jaar tussen m’n 20ste en 30ste heb ik de basis gelegd voor hopelijk een stabiel en waardevol leven. Ik heb het geluk gehad dat weinig tegenslag mijn pad kruiste, maar dit geldt helaas niet voor iedereen die op weg is naar volwassenheid.

Groningen is met 60.000 studenten misschien wel dé studentenstad van Nederland. Afgelopen zomer vertrokken weer meer dan 13.000 jongeren[1] vanuit hun ouderlijk huis richting Groningen om er te gaan studeren en de tijd van hun leven te hebben. Zonder ouderlijk gezag, voor het eerst op kamers, misschien wel lid worden van een studentenvereniging, zelf bepalen wat je doet, wanneer je wat doet, met wie je wat doet. Hard studeren om geen bindend studieadvies te krijgen, nieuwe vrienden voor het leven maken, jezelf leren kennen in het proces van volwassen worden.

Maar naast al dit moois ervaren veel jongeren ook de mindere kanten van het op jezelf aangewezen zijn. Na een gezellige borrel bij je studentenvereniging of een feestje tot in de vroege uurtjes zit je de volgende dag weer alleen op je kamer. Vind je je eigen leven niet zo tof als het beeld dat je van anderen hebt, door de verhalen die je hoort of de beelden die je ziet op sociale media. Misschien vind je niet de aansluiting bij de groep die je leuk had geleken, of gedragen individuen zich opeens anders richting jou als ze onderdeel uitmaken van een groep. Uit onderzoek blijkt dat vier op de tien jongeren zich minstens één keer in de week eenzaam voelen. In Groningen, de jongste gemeente van Nederland, gaat het om duizenden jongeren. Eenzaamheid is een onderschat probleem waar moeilijk over gepraat wordt.

Ik wil dat veranderen. Deze raadsperiode moeten we stappen gaan zetten om eenzaamheid onder jongeren bespreekbaar te maken en bewustwording ervan vergroten. Daarnaast wil ik me inzetten om verschillende generaties meer in contact met elkaar te brengen, bijvoorbeeld door woonvormen te stimuleren waarbij jongeren en ouderen samenwonen. Op het moment dat ik dit schrijf voel ik ook de behoefte om te nuanceren. Zo moeten we eenzaamheid niet verwarren met je soms alleen voelen, en hoort tegenslag of een mindere periode ook bij het leven. Een leuk en gelukkig leven zonder verdriet is een illusie. Om met de woorden van de Belgische psychiater Dirk de Wachter te spreken: ‘in de ongelukkigheid komen de grootste verbindingen tot stand’[2]. Een beetje lijden hoort bij het leven en maakt dat je troost en liefde zoekt bij de ander, waardoor er weer verbinding kan ontstaan. Vertel de ander een keer oprecht hoe het met je gaat, ook al zit je in een wat mindere periode. Vertel dat het niet altijd tof gaat, de ander zal het vast herkennen. En merk dat dat jezelf sterker maakt.

Tegenwoordig ervaren jongeren steeds meer studiedruk. Na hun studie hebben jongeren gemiddeld een studieschuld van €14.000. Zo’n studieschuld is voor sommige jongeren een molensteen om hun nek en zet hen op achterstand in het werkende leven. Daarom wil de ChristenUnie het leenstelsel in een nieuwe kabinetsperiode afschaffen. Daarnaast hebben jongeren steeds meer te maken met onzekere arbeidscontracten en is het vinden van een betaalbare koop- of huurwoning op de overspannen woningmarkt een steeds grotere opgave. Ook jongeren op het MBO ervaren beperkingen. Zo hangt er nog vaak een onterecht negatief imago rond het MBO, terwijl we deze praktisch geschoolde jongeren, de vakmensen van morgen, hard nodig hebben. Ook in Groningen hebben jongeren daar last van, en daarom willen we als lokale ChristenUnie-fractie de initiatieven van coalitie-Y[3] ondersteunen.

Op weg naar volwassenheid word je gevormd door alles wat je meemaakt, door de mensen die je ontmoet en de kennis die je opdoet. Waar mijn vader nog gevormd is door zijn militaire diensttijd, heb ik zo’n diensttijd niet gehad. In de huidige maatschappij worden mensen soms als niet meer dan consumenten gezien, en gedragen we onszelf soms ook op die manier. We consumeren sport op de sportvereniging, maar voor een kantinedienst of bestuursfunctie is vaak geen tijd en kopen we dat af. Ondanks dat Nederland een land is waar relatief veel mensen vrijwilligerswerk doen, blijft het belangrijk om deze waardevolle vrijetijdsbesteding onder de aandacht te brengen.

We zijn dan ook een warm voorstander van de maatschappelijke diensttijd voor jongeren. De maatschappelijke diensttijd start vanaf september 2019. Tijdens de maatschappelijke diensttijd doe je iets voor een ander en ontwikkel je jezelf. Je neemt verantwoordelijkheid voor de samenleving waar je onderdeel van bent, je komt in contact met andere mensen, je groeit in betrokkenheid, en leert nieuwe vaardigheden. Als ChristenUnie willen we dat vele jongeren uit de gemeente deel gaan nemen aan de maatschappelijke diensttijd. Dit willen we stimuleren door het onder de aandacht te brengen en ervoor te zorgen dat allerlei (maatschappelijke) organisaties meedoen.

Een kwetsbare groep die nog meer te verduren krijgt en nog meer moeite heeft om mee te komen in de huidige samenleving is de groep dak- en thuisloze jongeren. Dit is een groep jonge mensen die een moeizame start van hun leven meemaakt en met een achterstand aan hun volwassen leven begint. In een welvarend land als Nederland zou niemand op die manier moeten hoeven starten. Daarom lijkt het mij goed dat we als gemeente Groningen mee gaan doen aan het landelijke actieprogramma Dak- en Thuisloze Jongeren van staatssecretaris Paul Blokhuis, zodat we toewerken naar een situatie waar alle jongeren een dak boven hun hoofd hebben.

Eenzaamheid, depressiviteit, problematische schulden, dakloos: het zijn situaties die voor sommige jongeren leiden tot het zien van nog maar één uitweg, zelfmoord. En alhoewel het aantal zelfmoorden onder jongeren in Nederland relatief laag is, stijgt het aantal jongeren dat zelfmoord pleegt wel. En dat baart mij zorgen. Als gemeente hebben we deelgenomen aan de proeftuin van de landelijke aanpak suïcidepreventie van 113-zelfmoordpreventie. Deze proeftuin is eind vorig jaar afgelopen. Aandacht voor dit onderwerp blijft nodig, want achter zelfdoding gaat een wereld van ellende schuil. Voor de jongeren zelf, maar ook voor de directe omgeving zoals familie en vrienden.

De weg naar volwassenheid is niet voor elke jongere even makkelijk, en ik besef me dat mijn relatief makkelijke leven (tot nu toe) niet voor iedereen de normaalste zaak van de wereld is en voor mij net zo goed anders had kunnen lopen. Toch hoop ik dat in de toekomst de uitspraak van mijn oom voor steeds meer jongeren waarheid wordt. Dat ze de kans krijgen om tussen hun 20ste en 30ste de basis te leggen voor een waardevol leven, waarin er oog is voor elkaar. Houd je je schuil achter een masker, of deel je ook je mindere momenten met anderen? Ben jij jezelf al die jaren wel geweest[4]?